Ateşin keşfinin veya tekerleğin keşfinin insanlar tarafından başlangıçta nasıl karşılandığını bilmiyoruz. Bu nedenle insanlığın muhteşem macerasının mihenk taşları olan muazzam buluşlar her zaman çok zor kabul görmüştür diyemeyiz.
Ancak son bir-iki yüzyıldır yapılan buluşlar hep çok geç anlaşılmış, dâhiler hep önce reddedilmiştir.
Albert Einstein Türkiye Devletince kabul görmemiştir.
Yandaki Türkiye Devletinin resmi yazısına göre Albert Einstein Türkiye’de çalışmak istemiş ama reddedilmiştir. Her ne kadar Mustafa Kemal Atatürk bu hatayı fark ederek onu tekrar davet etmişse de Einstein Türkiye’ye hiç gelmemiştir.
Kendi ülkesinde de olumsuz tavırlara maruz kalmış, başlangıçta değeri anlaşılamamıştır.
Luciano Pavarotti de Türkiye’de reddedilmiştir
"Mesleğime Ankara Operası’nda başladım diyebilirim. Sahneye La Boheme operasıyla çıktım. Hep coşku ile alkışlandım. Dopdolu opera salonlarında, coşkulu seyirci önünde hiçbir zaman sorunum olmamıştı." demesine rağmen Luciano Pavarotti Türkiye’de yetersiz bulunup gönderilmişti.
Takiyüddin bin Marufi’nin Galileo Galilei’den yaklaşık 50 yıl önce İstanbul’da kurduğu rasathane de “Meleklerin eteklerinin altından bacaklarına bakacaklar! ” gerekçesiyle top atışları ile yerle bir edilmişti.1632 yılında Galata Kulesinden Üsküdar’a uçan Hezarfen Ahmet Çelebi de tehlikeli olduğu gerekçesiyle İstanbul’dan sürgün edilmişti.
Böyle birçok örnek ülkemizde olduğu gibi dünyada da vardır.
Dahiler kolay anlaşılamaz.
SATOSHİ NAKAMOTO
PEK ANLAŞILAMAYAN BİR DAHİ
“İhtiyacımız olan güven yerine kriptografik kanıta dayalı, iki tarafın üçüncü bir güvenilir kişiye gerek duymadan doğrudan birbirleriyle işlem yapabileceği bir elektronik ödeme sistemi.”
Bu fikir ilk bakışta sıradan gibi gözüken ama, dünya ekonomik sistemini alt üst edecek bir potansiyele sahip.
Ama Satoshi de Bitcoin Makalesini yayınladıktan sonra, uzun süre kabul görmemiştir. Taa ki Bitcoinin gerçekten iyi bir şey olduğu anlaşılana kadar.
Bugün Blockchain mucizesinin potansiyeli anlaşılmış olmasına rağmen, hala Bitcoinin olup olmadığı, kara para aklamada kullanıldığı, arkasında kimin olduğu, karşılığının ne olduğu hararetle tartışılıyor.
Altcoin dünyası ise toz duman içinde. Altcoinlerin büyük çoğunluğu birbirine benziyor. Benzer sözler, benzer iddialar.. Birinin diğerinden farkını anlamak için yazılım uzmanı olsanız bile çok uzun sürelere ihtiyaç var. Her birinin teknik özelliklerini incelemek için bir gün gerekse, yaklaşık 1500 günde yani beş yılda ancak biter.
Ancak kesin olan bir şey var ki, gelecek burada.
Biz ortalama insanlar da olan biteni anlamak için mecburen bilenlerin anlattıklarını okuyarak ve el yordamıyla ancak bazı şeyleri anlayabiliyoruz.
Yaklaşık bir yıldır altcoinlerin ne işe yarayacağını, hayatımıza neler getirebileceğini anlamak için okuyor,düşünüyor ve kafa patlatıyorum.Gerçekten ortalık toz-duman.Büyük çoğunluğunun ne işe yarayacağını anlayamadım.
Mesela Bitcoin ile aralarında teknoloji farkı olduğunu söyleyenler.. Ölçeklenebilirlik, güvenlik vesaire…
Bu tür altcoinlerin birçoğu zihnimde aşağıdaki imajları uyandırdı.
SATOSHİNİN VİZYONU
Eğer Satoshinin vizyonu yukarıdaki pedalsız bisiklet ise, Blockchain 2.0 ile daha üstün olduklarını ilave edenler bu bisiklete sadece pedal ilave etmiş. Bazıları ise sepet ilave etmiş. Falan filan...
Sonuç: Bisiklet.
Bir de yeni bir şey getirdiğini iddia edenler var. Ne getirdiklerini anlamak için çok zaman harcadım. Vaadettiklerini aşağıdakilere benzetiyorum.
Bütün bu kalabalık arasında BTC ve ETH dışında gözüme çarpan Cryptocurrencyler yok değil: NANO , ETN,QSP, BCN
Fakat biri açık ara öne çıkıyor : IOTA
IOTA
IOTA hayatın her alanına dokunacak büyük bir şemsiye. Ve diğerleri ile muazzam bir fark oluşturan üstünlükleri var. Ancak bunlardan 1927 Solvay konferansını izleyen gazetecilerin Einstein’in dağınık saçlarından, Schroedinger’in kedisinin dişi mi yoksa erkek mi olduğundan ya da Heisenberg’in kravatından yahut Planck’ın şapkasının markasından bahseder gibi genellikle etkisi zayıf cümleler ile bahsediliyor.
En kuvvetli saldırılar da ona yapılıyor, bazıları ise hiç ilgilenmiyor, yok sayıyor.
IOTA projesinde önümüzdeki süreçte yapılacak muazzam işlerin, arkasındaki dahi ekip sayesinde, yavaş ve sağlam adımlarla ilerleyeceğini görüyorum. IOTA ekibine dahi sıfatını vermem için aşağıda bahsedeceğim iki özellik bence yeterli. Çünkü sadece bu iki özellik beni “Bütün diğerleri bir yana, IOTA bir yana” tasnifine zorluyor.
Bu iki özellik : TT . İki tane T harfi. Tangle ve Trinary
Acaba IOTAnın adını mı değiştirsek. IOTA-TT mi yapsak😊)
TANGLE
BAZALT GİBİ SAĞLAM, TÜY GİBİ HAFİF, LASTİK GİBİ ESNEK BİR SİSTEM
“IOTA blockchain yerine Tangle kullanır.” cümlesi , quantum fiziğini ansiklopedilerden okuyarak anlamaya çalışanların Einstein’in “Tanrı zar atmaz !” sözünü ezberleyip tekrarlamasına benziyor. Blockchain mucizesinin ile onun yeni bir versiyonu olan Tangle arasındaki muazzam farkı anlatamıyor.
İki teknoloji arasındaki ölçeklenebilirlik açısından muazzam farkı anlatan grafik aşağıda. Biri aşağı gidiyor, ötekisi yukarı. Birbirinin tam zıddı.
https://steemit.com/tr/@metelik/IOTA-hakkinda-bilgilendirme
Ancak bu grafik de teknik bir anlatım. Blockchain ile Tangle arasındaki farkı kendi bakış açıma göre anlatmak istiyorum. Bunun için için üç örnek vereceğim.
1- Blockchain çelik gibi sağlamdır ancak çelik yüksek sıcaklıklarda erir. Yani Blockcahin quantum hesaplamalarına karşı dayanıksızdır. Oysa Tangle bazalt gibi sağlamdır. Bazaltı eritmek için mağma sıcaklığına erişmek gerekir. Bunun kanıtı da aşağıdaki formül. Matematik bilmeye bile gerek yok.
2- Blockchain bir ray üzerinde giden ve birçok istasyona uğramak zorunda olan ve bu nedenle yavaş giden bir tren gibidir. Her bir işlem için 6 onay gerektiği gibi, her bir onayı verebilmek için madenci bilgisayarlar defalarca maraton koşar.Oysa Tangle balık sürüsü gibidir. Her yerde, her yönde yol alır. Yönlendirilmiş bir asiklik grafik (DAG) mimarisi sayesinde veriler geri dönmeden ama her yönde hareket eder.
3- Blockchainde zamanın en küçük biriminde sadece bir işlem olmaktadır. Bir bankamatik ve para çekmek için kuyruğa geçmiş insanlar düşünün.
Oysa Tangle ağındaki birçok bankamatikte de aynı anda bir çok işlem yapılabilir.
Blockchain ve Tangle ağlarına baktığımızda, Blokchain , Musanın asasının canlanarak yılana dönüşmesi gibi ; Tangle ise , Kızıldenizin yarılması gibi gözüküyor. :)))
TERNARY
BUHARLI MAKİNELER,İÇTEN YANMALI MOTORLAR VE ŞİMDİ NÜKLEER FÜZYON
“IOTA binary yerine trinary (ternary) kullanır.”
Industry 3.0 hayatımızı değiştirdi. Evet. TCP/IP mucizesinin binary sistemiyle beraber hayatımızı kolaylaştırdığı bir gerçek. Bugün artık digital bir dünyamız var. Akıllı telefonlar, internet, sosyal medya…
Biz insanlar her şeyin olduğu gibi devam edeceğini var saymaya yatkınız. Ve bir şeyi ancak kendi bilinç düzeyimiz kadar anlayabiliyoruz.Ama gelişme durmaz ki, devam edecektir.Evren bile durmadan genişliyor.
Trinary (Ternary ) kelimesi işte bu yeni gelişme skalasının anahtar kelimelerinden biridir.
Bugüne kadar birinin aklına gelmiş miydi bilmiyorum. Ama IOTA işte bunu yaptı. Taşın altına elini koydu ve trinary (ternary ) sistemine geçti.
Trinary (ternary )’yi sanırım en iyi şu fıkra anlatır:
Bilgisayar icat edilmiş ve bilgisayara soru sorma yarışması düzenlenmiş. Bilgisayarın bilemeyeceği zor soruyu soran kazanacak.
- İngiliz coğrafya sorusu sormuş, bilgisayar bilmiş.
- Alman matematik sorusu sormuş, bilgisayar bilmiş.
- Amerikalı uzayla ilgili sormuş, bilgisayar bilmiş.
- Japon, Rus, Çinli,Hintli.İtalyan derken sıra Türke gelmiş. O ana kadar bütün soruları bilmiş bilgisayar. Sıra Türk'e gelmiş.
- Türk sormuş: “Ne var, ne yok?”
Bilgisayar ısınmış,ısınmış,ısınmış ve nihayet ve sistem kilitlenmiş.
Elbette ki Türk birinci olmuş😊))
Ama Trinary (ternary ) sayesinde artık bilgisayarlar aynı soruya doğru cevabı kahkaha atarak verebilecekler:
“ Hem var hem yok.”
IOTA’yı bütün diğerlerinden ayıran ve onu yaratan ekibe dahiler sıfatını vermeme sebep olan Tangle ve Ternary özelliklerini uzman olmayan birinin gözüyle anlattım. Amacım merakınızı celbetmek. Bu yazıyı okuyanlar dilerlerse IOTA'yı araştırıp sayılamayacak kadar çok üstünlüklerini ve vizyonunu araştırabilirler.
bana göre, IOTA’nın sadece Tangle ve trinary (ternary ) özellikleri dahi bu projeyi tasarlayan ekibin vizyonunu ve kapasitesini göstermektedir. Sağlam adımlarla ilerleyen IOTA , bu dahi ekiple İndustry 4.0 ın sürükleyici motoru olmanın en büyük adayıdır.
IOTA’yı daha dikkatli inceleyecek ve takip edeceğim. Çünkü IOTA ile hayatımızda olabilecek değişiklikler hayal gücünü zorluyor.
Anahtar kelimeler: IoT, IOTA, Tangle, Trinary (Ternary ), Ternary, JINN processors, Skalable, Qubic, Quantum Computing, Distributed Acyclic Graph (DAG), oracles,